Vanaf het IJ schittert Patch22 gelegen in Amsterdam-Noord je toe. Het hoogste houten woongebouw van Nederland is bijzonder, qua ontwerp en duurzame kenmerken. Projectontwikkelaar Lemniskade bv won dan ook niet voor niets de tender uitgeschreven door de gemeente Amsterdam. Bosman Bedrijven werd op grond van een eerdere succesvolle samenwerking gekozen als installateur en voorzag Patch22 van de complete technische casco installatie. Nu zoveel maanden later is het complex bijna gereed en kunnen de eerste bewoners binnenkort hun woning betrekken.

Patch22 behaalde voor de tender een GPR-score van 8,8 (Gemeentelijke Praktijk Richting, meetinstrument voor duurzaam bouwen), aan het klimaattabel van de gemeente Amsterdam werd voldaan en het ontwerp werd als zeer attractief ervaren. “Maar in hoofdzaak zijn we door de gemeente geselecteerd omdat Patch22 een gebouw is met een echte meerwaarde”, aldus Claus Oussoren, één van de oprichters van Lemniskade bv. Samen met zijn partner, architect Tom Frantzen, richtte hij projectontwikkelingsbedrijf Lemniskade bv op om Patch22 te realiseren. “Als je langs de Amsterdamse grachten loopt,  zie je daar panden die er na 300 jaar nog steeds staan. Waarom? Omdat ze op goede locaties staan en sterk genoeg zijn. Ze hebben als pakhuis, ziekenhuis, politiekantoor of woning gediend en worden tegenwoordig steeds vaker als kantoor gebruikt. Alles heeft erin gezeten. Datzelfde willen wij met Patch22 ook bereiken.”

Flexibel bouwen
Om de tand des tijds te kunnen doorstaan moest Patch22 niet alleen sterk zijn, maar ook flexibiliteit bieden. Nu maar ook in de toekomst. Bewoners hebben de mogelijkheid om hun woning geheel naar eigen inzicht in te delen. Grote overspanningen zonder vaste bouwmuren maken een vrije indeling van de ruimte mogelijk. Het gebouw kan daardoor voor een eventuele herbestemming uitgekleed worden en voorzien van een geheel nieuwe inbouw. Onder de vloer is 30 centimeter extra ruimte aangehouden voor de leidingen. “Je hebt de mogelijkheid om de vloer open te breken en de leidingen anders te leggen. Bovendien zijn de ruimtes 3,5 meter hoog. Als woonruimte heeft het iets extra’s, maar ook voor andere functies zoals een ziekenhuis, school, kantoor of bijvoorbeeld atelier is dit ideaal. Zo kan het pand op de lange termijn relatief eenvoudig een andere bestemming krijgen. Daarmee past dit pand echt in de trend van nu om flexibel te bouwen.”

Hout
Meerdere duurzaamheidskenmerken dragen bij aan de behaalde GPR-score van 8,8. Een van de meest zichtbare kenmerken is dat Patch22 grotendeels opgebouwd is uit hout. “Dat we hebben gekozen voor een houten draagconstructie maakt Patch22 vrij bijzonder voor Nederlandse begrippen. Een van de voordelen van hout is dat het geen beroep doet op natuurlijke hulpbronnen. Het hout dat we hier hebben gebruikt is over een aantal jaren weer aangegroeid.” Datzelfde geldt ook voor het systeem dat is gekozen om de woningen van warmte te voorzien. Er wordt niet op gas of op olie gestookt maar op houtkorrels. “We hebben twee houtpelletkachels staan die draaien op houtkorrels. Ook met dit systeem doen we dus geen beroep op gas, olie of andere fossiele brandstoffen.”

Zero-energie
Bijna alle energie die nodig is om Patch22 van de benodigde elektriciteit te voorzien wordt opgewekt op het dak. De uitdaging voor een pand met een omvang als Patch22 is om voldoende zonne-energie op te wekken om in de energiebehoefte te voorzien. Daartoe zijn de zonnepanelen niet traditioneel op het zuiden gelegd, maar is er gekozen voor een oost-westrichting. Oussoren:“Als bewoners in de ochtend elektriciteit nodig hebben, kunnen de zonnepanelen het optimale rendement opwekken omdat ze op het oosten liggen. ’s Avonds wanneer men thuis arriveert liggen de panelen op het westen en is er wederom een maximale opbrengst. Over het geheel genomen heb je misschien iets minder opbrengst, maar de maximale opbrengst is er op de momenten dat je het nodig hebt.”

Circulair bouwen
Dat er met Patch22 naast een maatschappelijke ook een milieutechnische impact wordt gerealiseerd mag duidelijk zijn. Daarmee is het gebouw, gelegen in Buiksloterham, Amsterdam-Noord, helemaal op zijn plek. Stakeholders in deze regio hebben onlangs een manifest ondertekend op het gebied van circulair bouwen; materialen worden hoogwaardig gerecycled zodat deze steeds weer opnieuw gebruikt kunnen worden. Lemniskade bv commiteerde zich met Patch22 aan de criteria die beschreven staan in het manifest. Door de aanwezige, gescheiden rioolleidingen kunnen fecaliën ter plaatse verzameld worden en via een vergistingsinstallatie op wijkniveau omgezet worden in gas om warmte op te wekken. Regenwater wordt in een tien kuub opslagtank onder de grond opgevangen om de toiletten door te spoelen en de planten van water te voorzien. “Dat we ook nu, naderhand, kunnen voldoen aan de criteria die in het manifest beschreven staan, geeft alleen maar aan hoe flexibel en toekomstgericht Patch22 is gebouwd.”